Nauczyciel
stażysta - awans na stopień
nauczyciela kontraktowego
Drogi
Nauczycielu Stażysto!
Przed
Tobą pierwszy etap pracy w roli
nauczyciela. Czeka Cię wiele nowych doświadczeń:
spotkanie z uczniami i ich rodzicami,
współpraca z kolegami, poznawanie szkoły.
Najbliższy rok będzie pewnie również
sprzyjał zdobywaniu nowych umiejętności
i wiedzy, a także refleksji nad własnymi
predyspozycjami do zawodu
nauczycielskiego oraz obszarami trudności
w tym zakresie. Wkraczasz na drogę świadomego
planowania rozwoju zawodowego. Karta
Nauczyciela wprowadziła system awansu
zawodowego, z którym wiążą się
pewne wymagania, służące osiąganiu
profesjonalizmu w tym zawodzie.
Przedstawiamy zatem kolejne działania,
które powinieneś podjąć w pierwszym
roku swojej pracy.
Staż
Staż
jest to okres przygotowawczy, w którym
zdobywasz wiedzę i umiejętności,
zdobywasz doświadczenie niezbędne do
uzyskania kolejnego stopnia awansu
zawodowego.
Twój
staż rozpoczyna się automatycznie (nie
składasz wniosku do dyrektora) z początkiem
roku szkolnego, jednak nie później niż
w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć
i trwa 9 miesięcy (Ustawa z dnia
26 stycznia 1982 r. Karta
Nauczyciela - zwana dalej KN - art. 9d ust. 1).
Uwaga!
W przypadku nawiązania stosunku pracy
po tym terminie, staż możesz rozpocząć
dopiero w nowym roku szkolnym (KN art.
9d ust. 1a).
Opiekun
stażu
Dyrektor
szkoły przydzieli Ci spośród
nauczycieli mianowanych lub
dyplomowanych opiekuna - doświadczonego
kolegę (KN art. 9c ust. 4). Nie musi on
być nauczycielem tego samego
przedmiotu, istotne jest jego doświadczenie
w pracy dydaktycznej i wychowawczej oraz
znajomość specyfiki pracy w Waszej
szkole.
Zadaniem
opiekuna będzie udzielenie Ci pomocy w
przygotowaniu i realizacji planu rozwoju
zawodowego oraz opracowanie projektu
oceny Twojego dorobku za okres stażu (KN
art. 9c ust. 5).
Uwaga!
W przedszkolach, szkołach i placówkach
publicznych prowadzonych przez osoby
fizyczne oraz osoby prawne nie będące
jednostkami samorządu terytorialnego, a
także w przedszkolach niepublicznych,
niepublicznych zakładach kształcenia i
placówkach doskonalenia nauczycieli
oraz w szkołach niepublicznych o
uprawnieniach szkół publicznych
opiekunem nauczyciela stażysty może być
nauczyciel kontraktowy (KN art. 9c ust.
4).
Więcej
informacji na temat roli, jaką pełni
opiekun, znajdziesz w rozdziale
"Opiekun stażu".
Plan
rozwoju zawodowego
W
czasie stażu realizujesz własny plan
rozwoju zawodowego, który tworzysz
razem z opiekunem stażu. Dotyczy on całego
stażu, czyli w Twoim przypadku - 9
miesięcy.
Powinien on uwzględniać:
-
specyfikę
i potrzeby szkoły;
-
zadania
do realizacji (zgodnie z rozporządzeniem
o awansie zawodowym nauczyciela);
-
wymagania
niezbędne do uzyskania stopnia
nauczyciela kontraktowego;
-
Twoją
wiedzę, umiejętności i doświadczenie.
Plan
rozwoju zawodowego przedstawiasz do
zatwierdzenia dyrektorowi szkoły.
Dyrektor, w terminie 30 dni od dnia
rozpoczęcia zajęć, zatwierdza
przedstawiony przez Ciebie plan (Rozporządzenie
Ministra Edukacji Narodowej z dnia
3.08.2000 r. w sprawie uzyskiwania
stopni awansu zawodowego przez
nauczycieli z późniejszymi zmianami -
zwane dalej Rozp. - §6 ust. 5). Po zakończeniu
stażu masz obowiązek, w ciągu 30 dni,
złożyć dyrektorowi sprawozdanie z
realizacji planu rozwoju zawodowego (Rozp.
§6 ust. 4).
Realizacja
planu rozwoju zawodowego
Podczas
stażu Twoimi najważniejszymi zadaniami
będą (Rozp. §3 ust. 1):
-
poznawanie
szkoły, jej zadań i zasad
funkcjonowania, a więc m.in.
sposobu prowadzenia obowiązującej
dokumentacji oraz przepisów bhp;
-
uczestniczenie
w charakterze obserwatora w zajęciach
prowadzonych przez opiekuna stażu
lub innych nauczycieli (w wymiarze
co najmniej dwóch zajęć w miesiącu)
i omawianie obserwowanych zajęć z
osobą je prowadzącą;
-
prowadzenie
zajęć z uczniami w obecności
opiekuna stażu lub dyrektora szkoły
(w wymiarze co najmniej jednego zajęcia
w miesiącu) oraz omawianie ich z
osobą, w obecności której zajęcia
były prowadzone;
-
uczestniczenie
w wewnątrzszkolnych formach
doskonalenia zawodowego.
W trakcie wypełniania zadań wynikających
z Twojego planu rozwoju zawodowego,
dyrektor szkoły zbiera informacje o ich
realizacji oraz o efektach prowadzonych
przez Ciebie zajęć (Rozp. §6 ust. 3).
Dokumentację
związaną z realizacją planu rozwoju
zawodowego możesz prowadzić w formie:
-
zapisów
dotyczących wykonywanych zadań
(analiza własnych działań, ocena
ich skuteczności, wprowadzane
korekty, wnioski) w specjalnie do
tego celu przeznaczonym notatniku;
-
konspektów
lekcji, scenariuszy zajęć, prac
dzieci, nagrań z zapisami
audio-wideo lekcji lub imprez przez
Ciebie przygotowanych czy
poprowadzonych itp.;
-
spisanych
uwag i refleksji na temat
przeczytanej literatury lub
uczestnictwa w zajęciach
doskonalenia zawodowego.
Pamiętaj,
że jesteś zobowiązany do sporządzenia
sprawozdania z realizacji planu rozwoju
zawodowego w okresie stażu (KN art. 9c
ust. 3). Systematyczne dokumentowanie
działań znacznie ułatwi Ci to
zadanie.
Ocena
dorobku zawodowego
Dyrektor
szkoły dokona oceny Twojego dorobku
zawodowego za okres stażu, w której
uwzględni stopień wykonania planu
rozwoju zawodowego. Ocenę tę sformułuje
po złożeniu przez Ciebie sprawozdania
z realizacji planu rozwoju zawodowego (KN
art. 9c ust. 3) i zapoznaniu się z
projektem oceny przygotowanym przez
opiekuna stażu oraz po zasięgnięciu
opinii rady rodziców (KN art. 9c ust. 6
pkt 1). Może też poprosić o opinię
samorząd uczniowski.
-
rada
rodziców przedstawia swoją opinię
w ciągu 14 dni od daty otrzymania
zawiadomienia o dokonywanej ocenie.
Brak opinii rady rodziców nie
wstrzymuje procesu oceny dorobku
zawodowego (KN art. 9c ust. 7);
-
ocena
dorobku zawodowego może być
pozytywna lub negatywna (KN art. 9c
ust. 8);
-
ocena
sporządzana jest na piśmie i
zawiera uzasadnienie oraz informację
o możliwości wniesienia odwołania
(KN art. 9c ust. 8);
-
od
oceny dorobku zawodowego przysługuje
prawo odwołania się do organu
sprawującego nadzór pedagogiczny w
terminie 14 dni od daty jej
otrzymania (KN art. 9c ust. 9);
-
organ
sprawujący nadzór pedagogiczny
rozpatruje odwołanie w terminie 21
dni, a jego decyzja jest ostateczna;
w przypadku niedotrzymania tego
terminu masz prawo ubiegać się o
akceptację komisji kwalifikacyjnej
bez tej oceny (KN art 9c. ust. 9 i
10);
-
w
sytuacji wystawienia oceny
negatywnej przez organ sprawujący
nadzór pedagogiczny ponowna ocena
może zostać dokonana po odbyciu
dodatkowego stażu w wymiarze 9
miesięcy, na Twój wniosek i za
zgodą dyrektora szkoły (KN art. 9c
ust. 11) - staż ten rozpoczyna się
z początkiem roku szkolnego, jednak
nie później niż w ciągu 14 dni
od dnia rozpoczęcia zajęć (KN
art. 9d ust. 1).
Wniosek
o podjęcie postępowania
kwalifikacyjnego
Po
otrzymaniu pozytywnej oceny dorobku
zawodowego za okres stażu masz 14 dni
na złożenie wniosku o podjęcie postępowania
kwalifikacyjnego (KN art. 9d ust. 2).
Wniosek
składasz do dyrektora szkoły (KN art.
9b ust. 2), który powołuje komisję
kwalifikacyjną (KN art. 9g ust. 1). W
przypadku niedotrzymania terminu złożenia
wniosku, jesteś zobowiązany do
ponownego odbycia stażu w pełnym
wymiarze (KN art. 9d ust. 2).
Do
wniosku o podjęcie postępowania
kwalifikacyjnego jesteś obowiązany dołączyć
następujące dokumenty (Rozp. §7):
-
dokumenty
potwierdzające kwalifikacje
zawodowe lub ich uwierzytelnione
kopie;
-
zaświadczenie
dyrektora szkoły o wymiarze
zatrudnienia oraz zajmowanym
stanowisku podczas odbywania stażu;
-
zatwierdzony
plan rozwoju zawodowego realizowany
w okresie stażu i sprawozdanie
uwzględniające stopień jego
realizacji, zmiany i modyfikacje
wraz z uzasadnieniem ich
wprowadzenia;
-
ocenę
dorobku zawodowego za okres stażu;
Spełniasz
wymagania niezbędne do uzyskania
stopnia nauczyciela kontraktowego, jeżeli
(Rozp. §3 ust. 2):
-
opanowałeś
umiejętność prowadzenia zajęć w
sposób zapewniający właściwą
realizację statutowych zadań szkoły,
w której odbywasz staż;
-
poznałeś
środowisko swoich uczniów, ich
problemy oraz wykazałeś się umiejętnością
współpracy z tym środowiskiem;
-
potrafisz
omówić własne zajęcia lub te, które
obserwowałeś;
-
znasz
organizację i zasady funkcjonowania
szkoły, w której odbywałeś staż.
Do
wniosku możesz dołączyć również
inną dokumentację świadczącą o
Twoich osiągnięciach zawodowych (Rozp.
§7 ust. 3).
Prezentacja
przed komisją
W
skład komisji kwalifikacyjnej dla
nauczycieli ubiegających się o awans
na stopień nauczyciela kontraktowego
wchodzą (KN art. 9g ust. 1):
-
dyrektor
(wicedyrektor) szkoły - jako
przewodniczący;
-
przewodniczący
zespołu przedmiotowego
(wychowawczego), a jeżeli zespół
taki nie został powołany -
nauczyciel mianowany lub dyplomowany
zatrudniony w szkole;
-
opiekun
stażu;
-
przedstawiciel
wskazanego przez Ciebie związku
zawodowego - powołany na Twój
wniosek (KN art. 9g ust. 5).
Uwaga!
Przedstawiciela związku zawodowego
wskazuje właściwy organ statutowy związku
(KN art. 9g ust. 5a).
W
pracach komisji mogą brać udział, w
charakterze obserwatorów,
przedstawiciele organów: prowadzącego
szkołę i sprawującego nadzór
pedagogiczny (KN art. 9g ust. 4).
Wnioski
o podjęcie postepowania
kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego
rozpatrywane są w kolejności ich wpływu
(Rozp. §8 ust. 1).
Komisja przeprowadza postępowanie wobec
wniosków spełniających wymogi
formalne (Rozp. §8 ust. 2 i 3):
W
przypadku, gdy wniosek lub dokumentacja
nie spełnia wymagań formalnych,
dyrektor szkoły wskazuje stwierdzone
braki oraz określa termin ich uzupełnienia.
(Rozp. §8 ust. 6). Przewodniczący
komisji kwalifikacyjnej powiadamia Cię
o terminie i miejscu przeprowadzenia
rozmowy kwalifikacyjnej co najmniej na
14 dni przed datą posiedzenia komisji (Rozp.
§8 ust. 7).
W
trakcie posiedzenia komisji odbywa się
rozmowa kwalifikacyjna, podczas której
przedstawiasz sprawozdanie z realizacji
planu rozwoju zawodowego i odpowiadasz
na pytania członków komisji, dotyczące
spełnienia przez Ciebie wymagań niezbędnych
do uzyskania stopnia nauczyciela
kontraktowego (Rozp. §9 ust.1). Warto
do tej rozmowy odpowiednio się
przygotować. Duże znaczenie mają
umiejętności związane z
autoprezentacją.
Wyniki
postępowania kwalifikacyjnego
Jednym
z warunków nadania Ci stopnia
nauczyciela kontraktowego jest uzyskanie
akceptacji komisji kwalifikacyjnej (KN
art. 9b ust. 1 pkt 1).
Komisja podejmuje rozstrzygnięcia w
obecności co najmniej 2/3 swego składu
(Rozp. §11-12):
-
każdy
członek komisji ocenia spełnienie
wymagań według skali punktowej od
0 do 10;
-
otrzymujesz
akceptację komisji po uzyskaniu co
najmniej 2/3 możliwych punktów, którymi
dysponują obecni na posiedzeniu członkowie
komisji;
-
z
przebiegu prac komisji sporządza się
protokół, uwzględniający
punktację wraz z jej uzasadnieniem;
-
jeśli
uzyskałeś akceptację komisji
kwalifikacyjnej, otrzymujesz zaświadczenie
o akceptacji na stopień nauczyciela
kontraktowego. Rejestr wydanych zaświadczeń
prowadzi organ powołujący komisję
(KN art. 9g ust. 9);
-
w
przypadku nieuzyskania akceptacji
komisji, możesz ponownie złożyć
wniosek o podjęcie postępowania
kwalifikacyjnego po odbyciu (na swój
wniosek i za zgodą dyrektora szkoły)
dodatkowego stażu w wymiarze 9
miesięcy (KN art. 9g ust. 8).
Dodatkowy staż rozpoczynasz z początkiem
roku szkolnego nie później jednak
niż 14 dni od rozpoczęcia zajęć;
-
do
rozmowy kwalifikacyjnej możesz
przystąpić ponownie tylko jeden
raz w danej szkole (KN art. 9g ust.
8 pkt 1).
Nadanie
stopnia awansu zawodowego
Dyrektor
szkoły nadaje Ci, w drodze decyzji
administracyjnej, stopień nauczyciela
kontraktowego (KN art. 9b ust. 4 pkt 1),
jeśli:
-
Spełniasz
wymagania kwalifikacyjne, o których
mowa w KN art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz
ust. 2 i 3;
-
Odbyłeś
staż i otrzymałeś pozytywną ocenę
dorobku zawodowego (KN art. 9b ust.
1);
-
Uzyskałeś
akceptację komisji kwalifikacyjnej
(KN art. 9b ust. 1 pkt 1).
W
przypadku niespełnienia któregoś z wyżej
wymienionych warunków, dyrektor odmawia
Ci nadania stopnia awansu zawodowego (KN
art. 9b ust. 6) w drodze decyzji
administracyjnej.
Od decyzji dyrektora szkoły możesz
odwoływać się do organu wyższego
stopnia (KN art. 9b ust. 7).
Jest
nim:
-
wobec
dyrektora - organ prowadzący szkołę;
-
wobec
organu prowadzącego szkołę -
organ sprawujący nadzór
pedagogiczny;
-
wobec
organu sprawującego nadzór
pedagogiczny - właściwy minister;
Możesz
się również odwołać do Naczelnego Sądu
Administracyjnego.
Akt
nadania stopnia nauczyciela
kontraktowego zawiera (KN art. 9b ust.
5) w szczególności: nazwę komisji
kwalifikacyjnej, numer i datę wydania
zaświadczenia o uzyskaniu akceptacji na
stopień nauczyciela kontraktowego,
stopień awansu zawodowego, a także
informację o poziomie wykształcenia
nauczyciela. Do tego aktu załączane
jest uzasadnienie (Rozp. §11 ust. 11).
Jeżeli
po otrzymaniu stopnia nauczyciela
kontraktowego uzyskałeś poziom wykształcenia
wyższy niż określony w akcie nadania
stopnia awansu zawodowego, dyrektor
wydaje na Twój wniosek nowy akt nadania
uwzględniający posiadany przez Ciebie
poziom wykształcenia (KN art. 9f ust.
1).
!
Szczególne sytuacje:
Staż
Jeżeli
przerwiesz staż z powodu czasowej
niezdolności do pracy
trwającej łącznie dłużej niż 3
miesiące, wskutek:
-
choroby,
-
zwolnienia
z obowiązku świadczenia pracy,
-
urlopu
innego niż urlop wypoczynkowy,
możesz
po podjęciu świadczenia pracy złożyć
wniosek o kontynuację stażu. Jeśli od
przerwania stażu do złożenia wniosku
minie nie więcej niż 6 miesięcy,
okres stażu zrealizowanego przed przerwą
będzie zaliczony z wyłączeniem okresu
nieobecności.
Jeśli
ten okres był dłuższy, jesteś obowiązany
do ponownego odbycia stażu w pełnym
wymiarze (KN art. 9d ust. 3 i 4).
Przepis
ten nie dotyczy Cię, jeśli jesteś
nauczycielem skierowanym do pracy za
granicą (KN art. 9d ust. 4a).
W
przypadku nieobecności w pracy z powodu
urlopu macierzyńskiego staż ulega
przedłużeniu o czas trwania tego
urlopu (KN art. 9d ust. 3a).
Dokumentacja
Jeżeli
w okresie odbywania stażu byłeś
zatrudniony w kilku szkołach,
w każdej w wymiarze mniejszym niż 1/2
obowiązującego wymiaru zajęć, ale
łącznie w wymiarze co najmniej 1/2
obowiązującego wymiaru zajęć,
powinieneś załączyć zaświadczenia
ze wszystkich tych szkół, o ile nie
jest możliwe udokumentowanie
zatrudnienia świadectwami pracy (Rozp.
§7 ust. 1 pkt 2).
Przyznawanie
stopni awansu zawodowego
Jeżeli
jesteś nauczycielem akademickim
legitymującym się co najmniej
trzyletnim okresem pracy w szkole wyższej
lub osobą posiadającą co najmniej pięcioletni
okres pracy i znaczący dorobek
zawodowy, to z dniem nawiązania
stosunku pracy w szkole uzyskujesz
stopień nauczyciela kontraktowego (KN
art. 9a ust. 3), a akt nadania
tego stopnia nie zawiera wtedy nazwy
komisji kwalifikacyjnej ani numeru i
daty wydania zaświadczenia o akceptacji
(KN art. 9b ust. 5). Gdy będziesz
ubiegał się o stopień nauczyciela
mianowanego, dyrektor szkoły może Ci
skrócić staż do 9 miesięcy (KN
art. 9c ust. 2).
Jeżeli
jesteś nauczycielem akademickim
posiadającym stopień naukowy oraz
legitymujesz się co najmniej 3-letnim
okresem pracy w szkole wyższej, to z
dniem nawiązania stosunku pracy w zakładach
kształcenia nauczycieli uzyskujesz
stopień nauczyciela mianowanego (KN
art. 9a ust. 4).
źródło:
www.codn.pl |