z dnia 3
sierpnia 2000 r.
w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli
Na podstawie art. 9g ust. 10 ustawy z dnia 26
stycznia 1982 - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 1997r. Nr 56, poz. 357, z 1998r.
Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118 oraz z 2000r. Nr 12, poz. 136, Nr 19,
poz.239 i Nr 22, poz. 291) zarządza się, co następuje:
§ 1.
Rozporządzenie określa sposób odbywania stażu,
rodzaj dokumentacji załączanej do wniosku nauczyciela o postępowanie
kwalifikacyjne lub egzaminacyjne, zakres wymagań kwalifikacyjnych i
egzaminacyjnych dla uzyskania poszczególnych stopni awansu zawodowego, z uwzględnieniem
zróżnicowania grup nauczycieli, oraz tryb działania komisji kwalifikacyjnych
i egzaminacyjnych, a także wzory zaświadczeń o akceptacji lub zdaniu
egzaminu oraz wzór aktu nadania stopnia awansu zawodowego.
§ 2.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
1) Karcie Nauczyciela - rozumie się przez to
ustawę z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela,
2) nauczycielu - rozumie się przez to
nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w jednostkach
organizacyjnych, o których mowa w art. 1 ust. 1 i 2 pkt 1-3 Karty Nauczyciela,
3) szkole bez bliższego określenia - rozumie
się przez to jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 1 ust. 1 i 2
pkt 1-3 Karty Nauczyciela,
4) dyrektorze szkoły - rozumie się przez to
osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi, o których mowa w art. 1 ust. 1
i 2 pkt 1-3 Karty Nauczyciela.
§ 3.
- Nauczyciel stażysta ubiegający się o
awans na stopień nauczyciela kontraktowego w okresie odbywania stażu
powinien w szczególności:
1) poznawać organizację, zadania i zasady
funkcjonowania szkoły, w tym:
a) sposób prowadzenia obowiązującej w
szkole dokumentacji,
b) przepisy dotyczące zapewnienia
bezpiecznych i higienicznych warunków nauki i pracy,
2) uczestniczyć jako obserwator w zajęciach
prowadzonych przez opiekuna stażu lub innych nauczycieli, w wymiarze co
najmniej dwóch zajęć w miesiącu, i omówić z prowadzącym obserwowane zajęcia,
3) prowadzić zajęcia z uczniami,
wychowankami lub słuchaczami, w obecności opiekuna stażu lub dyrektora szkoły,
w wymiarze co najmniej jednego zajęcia w miesiącu,
4) uczestniczyć w wewnątrzszkolnych formach
doskonalenia zawodowego nauczycieli
- z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju
szkoły, w której odbywa staż.
- Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające
uzyskanie awansu na stopień nauczyciela kontraktowego obejmują w szczególności:
1) wykazanie umiejętności prowadzenia zajęć
w sposób zapewniający właściwą realizację podstawowych zadań szkoły, w
której odbywał staż,
2) posiadanie wiedzy z zakresu problemów środowiska
uczniów i wychowanków, w stopniu umożliwiającym współpracę z tym środowiskiem,
3) umiejętność omawiania własnych lub
obserwowanych zajęć,
4) znajomość organizacji i zasad
funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż.
§ 4.
- Nauczyciel kontraktowy ubiegający się o
awans na stopień nauczyciela mianowanego w okresie odbywania stażu
powinien w szczególności:
1) uczestniczyć w pracach organów szkoły
związanych z realizacją zadań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych
lub innych wynikających ze statutu oraz potrzeb szkoły,
2) samodzielnie lub przez udział w różnych
formach doskonalenia zawodowego pogłębiać swoją wiedzę i umiejętności
zawodowe,
3) poznawać przepisy dotyczące systemu oświaty,
a w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3
Karty Nauczyciela - przepisy dotyczące pomocy społecznej lub postępowania w
sprawach nieletnich, w zakresie funkcjonowania szkoły
- z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju
szkoły, w której odbywa staż.
- Wymagania egzaminacyjne umożliwiające
uzyskanie awansu na stopień nauczyciela mianowanego obejmują w szczególności:
1) umiejętność organizacji i doskonalenia
własnego warsztatu pracy, analizowania i dokumentowania własnych działań,
a także oceniania skuteczności i dokonywania stosownych korekt w tym działaniu;
w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 3 Karty
Nauczyciela, wykazywanie umiejętności samodzielnego opracowania
indywidualnych planów pracy z dzieckiem i prowadzenia karty pobytu dziecka w
szkole oraz aktywnego działania w zespole do spraw okresowej oceny sytuacji
wychowanków,
2) umiejętność uwzględniania w swojej
pracy problematyki środowiska lokalnego oraz współczesnych problemów społecznych
i cywilizacyjnych,
3) uczestnictwo w realizacji zadań ogólnoszkolnych,
edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych lub innych wynikających ze
statutu oraz specyfiki typu i rodzaju szkoły,
4) umiejętność wykorzystywania w swojej
pracy technologii komputerowej i informacyjnej,
5) wiedzę z wybranych zagadnień
psychologii, pedagogiki i dydaktyki oraz ogólnych problemów oświatowych,
pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w zakresie
specyfiki zadań realizowanych przez nauczyciela,
6) znajomość przepisów dotyczących
systemu oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich,
w zakresie funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż, oraz
umiejętność posługiwania się tymi przepisami.
§ 5.
- Nauczyciel mianowany ubiegający się o
awans na stopień nauczyciela dyplomowanego w okresie odbywania stażu
powinien w szczególności:
1) podejmować działania mające na celu
doskonalenie warsztatu i metod pracy,
2) uczestniczyć w realizacji zadań
wykraczających poza wykonywane obowiązki służbowe,
3) uczestniczyć w różnych formach
doskonalenia, służących własnemu rozwojowi oraz podniesieniu poziomu pracy
szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony
- z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju
szkoły, w której odbywa staż.
- Wymagania kwalifikacyjne umożliwiające
uzyskanie awansu na stopień nauczyciela dyplomowanego obejmują w szczególności:
1) opracowywanie i wdrażanie przedsięwzięć
i programów na rzecz doskonalenia swojej pracy i podwyższania jakości pracy
szkoły, w tym wykorzystywanie i doskonalenie umiejętności stosowania
technologii komputerowej i informacyjnej,
2) umiejętność dzielenia się swoją wiedzą
i doświadczeniem z innymi pracownikami szkoły,
3) realizację co najmniej czterech z następujących
zadań:
a) opracowanie i wdrożenie programu dotyczącego
działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych
odpowiednio z oświatą, pomocą społeczną lub postępowaniem w sprawach
nieletnich,
b) opracowanie co najmniej dwóch
publikacji, referatów lub innych materiałów związanych z wykonywaną
pracą; w przypadku nauczycieli szkół artystycznych za spełnienie tego
zadania uznaje się także prowadzenie aktywnej działalności artystycznej,
c) prowadzenie otwartych zajęć, w szczególności
dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych, lub podejmowanie
działań związanych z wewnątrzszkolnym doskonaleniem zawodowym,
d) aktywna i systematyczna współpraca ze
strukturami samorządowymi lub innymi organizacjami działającymi na rzecz
edukacji, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich,
e) wykonywanie zadań egzaminatora okręgowej
komisji egzaminacyjnej, eksperta komisji kwalifikacyjnej lub egzaminacyjnej
dla nauczycieli ubiegających się o awans zawodowy, rzeczoznawcy do spraw
programów nauczania, podręczników, środków dydaktycznych, programów
wychowania przedszkolnego; w przypadku nauczycieli szkół artystycznych -
także konsultanta Centrum Edukacji Artystycznej,
f) pełnienie funkcji doradcy metodycznego,
uzyskanie kwalifikacji edukatora lub trenera terapeuty,
g) uzyskanie dodatkowych kwalifikacji
zawodowych umożliwiających poszerzenie zakresu działań edukacyjnych,
wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych z zadaniami szkoły,
h) wykonywanie samodzielnie lub we współpracy
z zespołem innych zadań na rzecz edukacji, pomocy społecznej, postępowania
w sprawach nieletnich lub uzyskanie znaczących osiągnięć w pracy
zawodowej.
§ 6.
- Dyrektor szkoły zapewnia prawidłowy
przebieg stażu.
- Nauczycielowi odbywającemu staż dyrektor
szkoły zapewnia możliwość obserwacji zajęć dydaktycznych,
wychowawczych oraz innych prowadzonych w szkole, a także udział w formach
kształcenia ustawicznego, jeżeli wynika to z zatwierdzonego planu rozwoju
zawodowego i potrzeb szkoły.
- Zajęcia i inne zadania realizowane przez
nauczyciela zgodnie z jego planem rozwoju zawodowego są obserwowane i omawiane
z dyrektorem szkoły, z zastrzeżeniem ust. 4.
- W przypadku nauczycieli zajmujących się
pomocą psychologiczno-pedagogiczną dyrektor szkoły zbiera informacje o przebiegu
i efektach prowadzonych przez nich zajęć.
§ 7.
- Dokumentacja załączona do wniosku o podjęcie
postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego powinna, z zastrzeżeniem
ust. 2, obejmować:
1) dokumenty potwierdzające posiadanie
kwalifikacji zawodowych lub poświadczone kopie tych dokumentów,
2) zaświadczenie dyrektora szkoły o
wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz zajmowanym przez niego stanowisku w
okresie odbywania stażu; w przypadku nauczyciela, który w okresie odbywania
stażu zmienił miejsce zatrudnienia, oraz nauczyciela zatrudnionego w kilku
szkołach, w każdej w wymiarze mniejszym niż połowa obowiązującego
wymiaru zajęć, łącznie w wymiarze co najmniej połowy obowiązującego
wymiaru zajęć, należy załączyć zaświadczenia ze wszystkich szkół, w
których nauczyciel był zatrudniony w okresie stażu, o ile nie jest możliwe
udokumentowanie zatrudnienia świadectwami pracy,
3) zatwierdzony plan rozwoju zawodowego oraz
sprawozdanie z jego realizacji,
4) ocenę dorobku zawodowego za okres stażu,
5) dokumentację potwierdzającą spełnienie
wymagań określonych odpowiednio w § 3-5.
- Dokumentacja nauczyciela, który nie ma
obowiązku odbywania stażu, załączona do wniosku o podjęcie postępowania
kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego, obejmuje dokumenty, o których mowa w
ust. 1 pkt 1 i 5, zaświadczenie pracodawcy o spełnieniu wymagań dotyczących
okresów pracy, urlopowania lub zwolnienia z pracy wymaganego do złożenia
wniosku, jeśli okresów tych nie można udokumentować na podstawie świadectw
pracy, a ponadto:
1) w przypadku nauczyciela, któremu
powierzono stanowisko dyrektora szkoły - sprawozdanie z ostatnich dwóch lat
pracy obejmujące w szczególności charakterystykę i rozwój kierowanej
przez niego szkoły w tym okresie, z uwzględnieniem wyników mierzenia
jakości pracy szkoły oraz programu rozwoju szkoły,
2) w przypadku nauczyciela, o którym mowa w
art. 1 ust. 2 pkt 1 Karty Nauczyciela - sprawozdanie z ostatnich dwóch lat
pracy zawierające informacje o sposobie realizacji zadań związanych z
zajmowanym stanowiskiem, uwzględniające w szczególności problematykę związaną
z wykonywaniem nadzoru pedagogicznego,
3) w przypadku nauczyciela, o którym mowa w
art. 1 ust. 2 pkt 3 Karty Nauczyciela - dokumentację potwierdzającą dorobek
zawodowy związany z realizowaniem, w okresie ostatnich dwóch lat, zadań
odpowiednio na rzecz edukacji, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach
nieletnich.
- Do wniosku o podjęcie postępowania
kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego nauczyciele mogą załączyć, poza
dokumentacją wymienioną w ust. 1 i 2, inną dokumentację świadczącą o
ich osiągnięciach zawodowych.
- Dokumentacja, o której mowa w ust. 1 pkt 5,
może być przedstawiona w formie:
1) materiałów potwierdzających realizację
zadań określonych w planie rozwoju zawodowego w zależności od obszarów
działalności zawodowej, w szczególności w postaci pisemnej, graficznej lub
nagrań audio-video; w przypadku nauczycieli przedmiotów artystycznych
potwierdzenie spełnienia wymagań może polegać także na przedstawieniu
dokumentacji w innej formie, związanej z ich działalnością artystyczną,
2) zaświadczeń potwierdzających pełnienie
funkcji, prowadzenie działań lub wykonywanie zadań związanych ze spełnieniem
wymagań na określony stopień awansu zawodowego,
3) świadectw i zaświadczeń potwierdzających
udział w kształceniu ustawicznym lub poświadczonych kopii tych dokumentów,
4) w przypadku nauczyciela mianowanego
dodatkowo:
a) pisemnego sprawozdania nauczyciela z
realizacji wybranych zadań, o których mowa w §5 ust. 2 pkt 3;
jeżeli sprawozdanie dotyczy realizacji zadań określonych w §5 ust. 2 pkt
3 lit. a) i b), należy dołączyć odpowiednio programy, publikacje,
referaty lub inne materiały, a określonych w §5 ust. 2 pkt 3
lit. f) i g) - opis wykorzystania umiejętności nabytych w trakcie pełnienia
funkcji lub uzyskiwania dodatkowych kwalifikacji dla doskonalenia swojej
pracy zawodowej,
b) opisu i analizy co najmniej dwóch
przypadków rozpoznawania i rozwiązywania problemów edukacyjnych,
wychowawczych lub innych, z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju szkoły,
w której nauczyciel jest zatrudniony,
c) opisu i analizy uczestnictwa w działaniach,
o których mowa w §5 ust. 2 pkt 1 i 2.
§ 8.
- Komisja kwalifikacyjna lub komisja
egzaminacyjna powołana do przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego
lub egzaminacyjnego dla nauczycieli ubiegających się o kolejny stopień
awansu zawodowego podejmuje postępowanie w kolejności wpływu wniosków.
- W przypadku złożenia wniosku, wraz z
dokumentacją, przez nauczyciela kończącego staż w danym roku szkolnym do
dnia 30 czerwca tego roku, postępowanie kwalifikacyjne lub egzaminacyjne
powinno być podjęte oraz zakończone w tym samym roku szkolnym, jeżeli
wniosek i dokumentacja spełniają wymagania formalne.
- W przypadku złożenia wniosku, wraz z
dokumentacją, przez nauczyciela kończącego staż w danym roku szkolnym po
dniu 30 czerwca tego roku, postępowanie kwalifikacyjne lub egzaminacyjne
powinno być podjęte i zakończone nie później niż w styczniu lub w
lutym następnego roku kalendarzowego, jeżeli wniosek i dokumentacja spełniają
wymagania formalne.
- W przypadku wniosku nauczyciela, który nie
ma obowiązku odbywania stażu, ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
- Postępowanie kwalifikacyjne lub
egzaminacyjne rozpoczyna się od analizy formalnej dokumentacji, o której
mowa w §7.
- Złożony przez nauczyciela wniosek wraz z
dokumentacją powinien być zbadany przez komisję kwalifikacyjną albo
komisję egzaminacyjną w terminie nie dłuższym niż czternaście dni. W
przypadku gdy wniosek oraz dokumentacja nie spełniają wymagań formalnych,
komisja zwraca wniosek i dokumentację, wskazując braki formalne oraz określając
termin ich uzupełnienia. Komisja kontynuuje postępowanie niezwłocznie po
przedstawieniu uzupełnionego wniosku i dokumentacji.
- Przewodniczący komisji kwalifikacyjnej albo
komisji egzaminacyjnej powiadamia nauczyciela stażystę lub nauczyciela
kontraktowego, który złożył wniosek o podjęcie odpowiednio postępowania
kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego, o terminie i miejscu
przeprowadzania odpowiednio rozmowy kwalifikacyjnej lub egzaminu, co
najmniej na 14 dni przed datą posiedzenia komisji.
§ 9.
- Komisja kwalifikacyjna przeprowadza rozmowę
kwalifikacyjną, podczas której nauczyciel stażysta ubiegający się o stopień
awansu zawodowego:
1) przedstawia sprawozdanie z realizacji
planu rozwoju zawodowego,
2) odpowiada na pytania członków komisji
dotyczące wymagań określonych w § 3 ust. 2.
- Komisja egzaminacyjna przeprowadza egzamin,
w czasie którego nauczyciel kontraktowy ubiegający się o stopień awansu
zawodowego:
1) dokonuje prezentacji własnego dorobku
zawodowego,
2) odpowiada na pytania członków komisji
dotyczące wymagań określonych w § 4 ust. 2.
- Komisja kwalifikacyjna bada i ocenia
dokumentację przedstawioną przez nauczyciela mianowanego ubiegającego się
o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego.
§ 10.
Organ powołujący komisję kwalifikacyjną lub
komisję egzaminacyjną, ustalając skład komisji, zapewnia w niej udział
ekspertów, w miarę możliwości o specjalności zawodowej odpowiadającej
typowi i rodzajowi szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony oraz specjalności
zawodowej nauczyciela ubiegającego się o stopień awansu zawodowego.
§ 11.
- Komisje kwalifikacyjne i komisje
egzaminacyjne podejmują rozstrzygnięcia w obecności co najmniej 2/3 składu
swoich członków.
- Każdy z członków komisji ocenia spełnianie
przez nauczyciela wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia awansu
zawodowego, według punktowej skali od 0 do 20.
- Nauczyciel otrzymuje odpowiednio akceptację
komisji kwalifikacyjnej lub zdaje egzamin przed komisją egzaminacyjną w
przypadku uzyskania co najmniej 2/3 możliwych do uzyskania punktów.
- Wzór zaświadczenia o akceptacji komisji
kwalifikacyjnej zawiera załącznik
nr 1 do rozporządzenia.
- Wzór zaświadczenia o zdaniu egzaminu przed
komisją egzaminacyjną zawiera załącznik
nr 2 do rozporządzenia.
- Wzór aktu nadania stopnia nauczyciela
kontraktowego lub nauczyciela dyplomowanego zawiera załącznik
nr 3 do rozporządzenia.
- Wzór aktu nadania stopnia nauczyciela
mianowanego zawiera załącznik
nr 4 do rozporządzenia.
- Wzór aktu nadania z mocy prawa stopnia
nauczyciela kontraktowego na podstawie art. 9a ust. 3 Karty Nauczyciela
zawiera załącznik
nr 5 do rozporządzenia.
- Wzór aktu nadania z mocy prawa stopnia
nauczyciela mianowanego na podstawie art. 7 ust. 1 oraz art. 10 ust. 3-5
ustawy z dnia 18 lutego 2000r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o
zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 19, poz. 239)
zawiera załącznik
nr 6 do rozporządzenia.
- Wzór aktu nadania z mocy prawa stopnia
nauczyciela kontraktowego na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy, o której mowa
w ust. 9, zawiera załącznik
nr 7 do rozporządzenia.
- Do aktów nadania stopnia awansu zawodowego,
o których mowa w ust. 6 - 10, załącza się uzasadnienie.
§ 12.
- Z przebiegu pracy komisji kwalifikacyjnej
oraz komisji egzaminacyjnej sporządzany jest protokół zawierający w szczególności
uzyskaną przez nauczyciela punktację wraz z jej uzasadnieniem.
- Protokoły i dokumentacja komisji
kwalifikacyjnej oraz komisji egzaminacyjnej przechowywane są przez organ
powołujący komisję. Komisje udostępniają protokoły organom nadzorującym
czynności podejmowane w postępowaniu
o nadanie nauczycielom stopnia awansu zawodowego.
- Organ, który powołał komisję
kwalifikacyjną lub egzaminacyjną ,zapewnia jej obsługę
administracyjno-biurową oraz pokrywa wydatki związane z jej działalnością.
- W sprawach proceduralnych dotyczących prac
komisji, nieuregulowanych w rozporządzeniu, decyduje komisja w drodze
głosowania zwykłą większością głosów obecnych na posiedzeniu członków.
§ 13.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 7
dni od dnia ogłoszenia.
Minister Edukacji Narodowej
Prof. dr hab. inż. Edmund Wittbrodt
|